Ο Ερατοσθένης (Κυρήνη 276 π.Χ. – Αλεξάνδρεια 194
π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας μαθηματικός, γεωγράφος, αστρονόμος, γεωδαίτης, ιστορικός
και φιλόλογος. Θεωρείται ο πρώτος που υπολόγισε το μέγεθος της Γης και κατασκεύασε ένα σύστημα συντεταγμένων με
παράλληλους και μεσημβρινούς. Ακόμα κατασκεύασε ένα χάρτη του κόσμου
όπως τον θεωρούσε. Για τις θεωρίες του περί γεωγραφίας κατηγορήθηκε αργότερα
από τον Στράβωνα, ότι δεν παρείχε τις αναγκαίες αποδείξεις.Αν και ο Ερατοσθένης γεννήθηκε στην Κυρήνη (στη
σημερινή Λιβύη), έζησε, εργάστηκε και πέθανε στην Αλεξάνδρεια, πρωτεύουσα της πτολεμαϊκής Αιγύπτου.Σπούδασε στην Αλεξάνδρεια και ισχυριζόταν ότι επίσης
σπούδασε για κάποια χρόνια στην Αθήνα. Το 236 π.Χ. ορίστηκε
από τον Πτολεμαίο τον Γ΄ τον Ευεργέτη βιβλιοθηκάριος της Βιβλιοθήκης
της Αλεξάνδρειας, διαδεχόμενος τον Ζηνόδοτο. Από το 234 π.Χ και επί περίπου 40
χρόνια διετέλεσε υπεύθυνος της περίφημης αυτής βιβλιοθήκης και δίδαξε στο
Μουσείο της.Δεν νυμφεύθηκε ποτέ. Το 194 π.Χ. τυφλώθηκε και ένα χρόνο
αργότερα σταμάτησε να τρώει και πέθανε. Δεν μπόρεσε να αντέξει τη στέρηση της
ανθρώπινης γνώσης που του επέβαλε η τύφλωση.
Ένα από τα
πιο σημαντικά πειράματα που πραγματοποιήθηκε στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν
η μέτρηση της περιφέρειας της Γης από τον Ερατοσθένη τον 3 π.Χ. αιώνα. Ο Ερατοσθένης
πληροφορήθηκε ότι στη Συήνη (σημερινό Ασουάν) ο ήλιος κατά το
μεσημέρι του θερινού ηλιοστασίου ρίχνει τις ακτίνες του κάθετα στον ορίζοντα
και φωτίζει τον πυθμένα ενός πηγαδιού. Την ίδια στιγμή στην Αλεξάνδρεια οι
ακτίνες του ηλίου σχηματίζουν μια γωνία 7,2ο με
την κατακόρυφο του τόπου. Στη συνέχεια μέτρησε την απόσταση Αλεξάνδρειας -
Συήνης.
Παπατσάνη Ραφαέλα
